ارزشیابی توصیفی و تحلیلی در مدارس ابتدائی
باسمهتعالی
نرمافزار تحلیل و توصیف ارزشیابی مستمر در مدارس ابتدائی.
ارزشیابی مستمر و تکوینی در طول سال تحصیلی بهترین، سادهترین و کم هزینهترین راه بررسی نقاط قوت و ضعف دانشآموزان، آموزگاران، مدیر و عوامل اجرائی آموزشگاه و حتی محیط و امکانات فضای آموزشی بوده که میتواند راه تصمیمگیری مناسب را برای عوامل ذیربط هموار و تسهیل کند. اینجانب با توجه به اینکه در تمام مقاطع تحصیلی و پستهای مختلف آموزشی و اداری و در مدارس مختلف مشغول به خدمت بوده، با نظرخواهی از استاتید و همکاران مجرب در سطح استان اقدام به طراحی نرمافزاری جامع برای تحلیل ارزشیابی مستمر دانشآموزان در طول سال تحصیلی با تغییرات لازم برای مقاطع سهگانه و مراکز پیشدانشگاهی نمودهام.
این نرمافزار شامل دو بخش کاملاً مجزا و مستقل بخش تحلیلی و بخش توصیفی میباشد.
الف : تشریح بخش توصیفی :
ارزشیابی توصیفی به تازگی وارد مدارس ابتدائی شده و بزودی جایگزین ارزشیابی به سبک قبلی « نمرهگذاری» خواهد شد.
ارزشیابی توصیفی در حال حاضر تمام دانشآموزان پایه اول، تعداد زیادی از پایه دوم و در بعضی از مدارس کلیه پایههای مدارس ابتدائی را در بر گرفته و با رویکردی متفاوت، علمی و جدید آغاز شده است که با وجود تمام نقاط مثبت آن، اشکالات مختصری هم دارد که دلیل عمده آن تازگی و نوپا بودن آن است.
در اینجا با رعایت ادب و احترام برای تمامی دستاندرکاران و طراحان ارزشیابی توصیفی به چند مورد از موارد قابل بررسی آن اشاره خواهم کرد.
· بخاطر عدم طراحی لیستی جامع برای ثبت معیارهای ارزشیابی، آموزگاران محترم مجبورند که ساعات زیادی را با صرف کاربرگهای زیاد برای ثبت موارد مذکور در نظر بگیرند که این باعث خواهد شد در وقت معلم و در مصرف کاغذ اصراف شود. در این این نرمافزار لیستی طراحی شده است که در یک برگ کاغذ A4 تمام معیارهای توصیفی یک کلاس 36 نفره در کمترین زمان ممکن ثبت خواهد شد و از تلف شدن وقت معلم و اصراف در مصرف زیاد کاغذ جلوگیری خواهد شد.
· در ارزشیابی توصیفی 4 معیار « خیلی خوب ، خوب ، قابل قبول و نیاز به آموزش و تلاش بیشتر » در نظر گرفته شده که قرار است بزودی مورد چهارم « نیاز به تلاش مجدد » هم به آن افزوده شود. در این نرمافزار تا 6 مورد معیار توصیفی در نظر گرفته شده و طوری طراحی شده که کاربران به سلیقه خود میتوانند از چند مورد آن استفاده و حتی کلمات توصیفی آن را به دلخواه تغییر دهند. البته لازم به ذکر است این مورد برای ارزشیابی مستمر در طول سال تحصیلی خواهد بود و در ارشیابی نوبتهای اول و دوم باید از معیارهای تعیین شده سازمانی استفاده شود.
· این بخش از نرمافزار برای 4 مرحله ارزشیابی مستمر در طول سال تحصیلی طراحی شده است که کاربران به دلخواه خود ماههای ارزشیابی را انتخاب خواهند کرد.
· برای هر درس نتیجه نهائی ارزشیابی بر روی کارنامه دانشآموزان در نظر گرفته شده است یعنی با توجه به ثبت معیارهای توصیفی برای هر درس، بصورت خودکار نتیجه نهائی آن « میانگین میانگینها» ثبت خواهد شد که ثبت این مورد اطلاعات خاصی را به اولیای دانشآموزان خواهد داد.
· معیارهای توصیفی در این نرمافزار به کدهای 1 تا 6 تبدیل شده است بصورتی که آموزگاران بر روی لیستها و کاربران رایانه برای ثبت آن در سیستم از این کدها استفاده خواهند کرد که این باعث سرعت در ثبت خواهد شد بصورتی که برای ثبت معیارهای توصیفی بر روی لیست دانشآموزان یک کلاس 20 نفره فقط 20 دقیقه و برای ثبت در رایانه، فقط 10 دقیقه وقت لازم است ...
· این نرمافزار نتیجه نهائی دانشآموزان را با توجه به معیارهای ثبت شده در 6 دهک تفکیک خواهد کرد و برای هر دهک یک جمله کامل و گویا را بصورت خودکار در توصیف دانشآموز مربوطه در قسمت پایین کارنامهها ثبت خواهد کرد که آن هم اطلاعات جامعی را به مسؤلین ذیربط در مدرسه و اولیای دانشآموزان خواهد داد و در تصمیمگیریهای بعدی آنها تأثیر خواهد داشت. در ضمن این جملات در صورت نیاز به دلخواه کاربران « مدیر و آموزگاران » قابل تغییر میباشد.
· کارنامههای دانشآموزان از طراحی جذاب و جالبی برای دانشآموزان برخوردار بوده و تمام 6 مورد معیار ارزشیابی جهت اطلاع اولیاء بر روی آن ثبت شده است.
ب : تشریح بخش تحلیلی :
هنوز هم بخش عظیمی از دانشآموزان در مدارس ابتدائی با نمره و ارزشیابی کمی سروکار دارند پس لازم است آن هم بصورت جامع مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
بخش تحلیلی این نرمافزار شامل دو بخش « ورود اطلاعات » بر روی لیست اصلی نرمافزار، که شامل ثبت مشخصات دانشآموزان در آغاز سال تحصیلی و ثبت نمرات مستمر دانشآموزان در طول سال تحصیلی ( 7 بار در طول سال « مهرو آبان، آذرماه، نوبت اول، بهمنماه، اسفندماه، فروردین و اردیبهشت و نوبت دوم» ) و « خروج اطلاعات » خواهد بود.
خروجی اطلاعات در این بخش از نرمافزار شامل موارد زیر خواهد بود.
1. لیست آموزگار:
این لیست در آغاز سال تحصیلی به تعداد دروس هر پایه چاپ و در اختیار آموزگاران قرار خواهد گرفت تا نمرات ماهیانه در آن ثبت و در زمانهای مشخص شده تحویل کاربر رایانه شود.
2. لیست کنترل نمرات:
این لیستها برای مطابقت نمرات ثبت شده در رایانه با لیستهای آموزگار میباشد که بعد از ثبت نمرات هرماه قابل چاپ میباشد.
3. کارنامه ماهیانه دانشآموزان:
این کارنامهها بصورت ماهیانه برای دانشآموزان چاپ خواهد شد که اطلاعات جامع و کاملی از جمله: جمع و میانگین نمرات، رشد و افت ماهیانه درسی و معدل، رتبه دانشآموز در کلاس، مقایسه با میانگین کلاسی، ثبت معدل تمام ماههای سال و ... بر روی آن جهت اطلاعات اولیاء و دانشآموزان ثبت میشود. این برگهها بر روی کاغذ A5 قابل چاب بوده که از ظاهری زیبا و جذاب برخوردار میباشد.
4. نمودارهای درصد قبولی و میانگین نمرات:
بعداز ثبت نمرات هر ماه، نمودارهای درصد قبولی و میانگین نمرات دانشآموزان با دقت و جذابیت بالا به تفکیک برای هر کلاس آماده چاپ خواهد شد.
5. لیست و ضعیت دانشآموزان:
در این لیست وضعیت توصیفی دانشآموزان با توجه به معدل آنها ثبت خواهد شد و در پایین لیست فراوانی موارد توصیفی که هفت مورد ( ممتاز، عالی، خیلی خوب، خوب، متوسط، نیاز به تلاش بیشتر و ضعیف) میباشد، ثبت خواهد شد. معیارهای توصیف معدل به دلخواه کاربران قابل تغییر میباشد. با نصب ماهیانه این لیست در بُرد کلاس، رقابت مثبتی در بین دانشآموزان ایجاد خواهد شد.
6. لیست رشد نمرات دانشآموزان:
این لیستها از ماه دوم ارزشیابی فعال شده که بصورت محرمانه توسط مدیر و مشاور بررسی خواهد شد. در این لیستها رشد و افت ماهیانه معدل دانشآموزان ثبت خواهد که باعث سهولت در ریشهیابی ضعف و قوت آنها خواهد شد.
7. لیست تجزیه و تحلیل نهایی و رتبهبندی دانشآموزان:
این لیستها مهمترین قسمت این نرمافزار میباشد که در واقع چهارکاره بوده و موارد زیر را انجام خواهد داد.
· در بعد دانشآموزی : جمع نمرات، میانگین نمرات، وضعیت توصیفی معدل و رتبه در کلاس.
· در بعد درسی : جمع نمرات هر درس به تفکیک، میانگین نمرات آن، رشد و افت آن نسبت به ماه قبل، درصد قبولی در هر درس.
· در بعد کلاسی : جمع نمرات کل کلاس، میانگین نمرات کل کلاس، رشد و افت نسبت به ماه قبل، درصد قبولی در سطح کلاس.
· رتبهبندی دانشآموزان در سطح کلاس بصورتی که نفر اول در بالای لیست و نفر آخر در پایین لیست قرار خواهد گرفت.
8. لیست نمرات مستمر برای نوبتها:
آموزگاران موظفند قبل از شروع ارزشیابیهای نوبت اول و دوم نمرات مستمر را جهت ثبت در سیستم رایانهای تحویل دفتر آموزشگاه نمایند که استخراج دقیق این نمرات مستلزم وقت زیادی خواهد بود. این سیستم بطور خودکار میانگین نمرات سهماهه اول را برای ارزشیابی نوبت اول و چهارماهه آخر را برای ارزشیابی نوبت دوم محاسبه مینماید و در اختیار آموزگار قرار خواهد داد. آموزگار هم با استفاده از این نمرات و شناختی که از دانشآموزان دارد با اندک تغییراتی، نمره مورد نظر را بدست خواهد آورد که این کار باعث دقت، سهولت و صرفهجوئی در وقت معلم خواهد شد.
9. لیست میانگین نمرات سالیانه دانشآموزان به تفکیک دروس:
این لیسها بعد از ثبت نمرات ارزشیابی نوبت دوم قابل چاپ خواهد بود و میانگین سالیانه نمرات هر درس را به تفکیک دانشآموزان کلاس در اختیار عوامل اجرائی مدارس قرار خواهد داد و در تجزیه و تحلیل نهائی عملکرد آموزشگاه مؤثر خواهد بود.
10. لیست مقایسه نمرات نوبت اول و نوبت دوم:
این لیستها هم بعد از ثبت نمرات ارزشیابی نوبت دوم قابل چاپ میباشد و مقایسه نمرات ارزشیابی نوبت اول و دوم دانشآموزان را بصورت خودکار به تفکیک درس به درس، انجام خواهد داد. بررسی این لیستها هم در تجزیه و تحلیل نهائی عملکرد آموزشگاه مؤثر خواهد بود.
ج : نرمافزارهای جانبی :
1. محاسبه وامهای بانکی :
امروزه با توجه به تنگناهای معیشتی تقریباً اکثریت افراد جامعه به نحوی با بانکها و وامهای بانکی سر و کار دارند که فرهنگیان هم از این قاعده مستثنی نیستند.
اینجانب بر اساس فرمولهای محاسباتی سود وامهای بانکی که از کارشناسان بانک دریافت نمودهام، اقدام به طراحی یک نرمافزار ساده نموده که به راحتی مقدار سود و اقساط وامهای بانکی را محاسبه مینماید. فرهنگیان عزیز میتوانند با استفاده از این بخش از نرمافزار، میتوانند قبل از گرفتن هر نوع وامی، از نحوه قسط بندی ، مقدار سود و اقساط ماهیانه آن اطلاع داشته باشند و به نحوی تصمیمگیری نمایند که در بازپرداخت آن دچار مشکل نشوند.
2. سنجش تخصصی قد و وزن :
هماهنگی وزن و قد انسان در هر مرحلهای از زندگی چه برای زنان و چه برای مردان ، یکی از مؤلفههای مهم سلامتی بشمار میآید. که تا بحال فرمولهای زیادی از طرف متخصصان برای سنجش هماهنگی میان قد و وزن انسان ارائه شده ولی با توجه به محاسبات زیاد و عدم آگاهی افراد زیادی از جامعه، در رابطه با این فرمولها ،استفاده از آنها چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
اینجانب با استفاده از « فرمولهای پزشکی و کتابهای مربوطه، در خصوص سنجش دقیق قد و وزن و هماهنگی میان آنها اقدام به طراحی نرمافزاری نمودم که تمام این مشکلات را حل نموده و به راحتی و بدون صرف کمترین زمان و بدون انجام هیچگونه محاسباتی ، با وارد نمودن مقدار وزن و قد هر شخصی ، اطلاعات زیادی از جمله طیف نرمال وزن ایدهآل (حداکثر و حداقل وزن طبیعی) ،بهترین وزن نرمان ، مقدار اضافه و یا کمبود وزن و تراکم توده بدنی (BMI) را تا سه رقم اعشار بطور کاملاً دقیق و علمی محاسبه نموده که این محاسبات بر روی کاغذ A5 قابل چاپ است.
با توجه به بدست آمدن مقدار افزایش و یا کمبود وزن دانشآموزان در سطح مدارس ، مربیان تربیت بدنی و مربیان بهداشت مدارس بهتر میتوانند در خصوص نحوه فعالیتهای آنها تصمیمگیری نمایند.
